Một tiếng thơ từ kênh Xà No: ‘Người phương Nam không nói nhiều về mình/ chỉ cúi đầu trước mồ hôi cha cõng trên lưng cánh đồng cháy nắng/ vội lau từng giọt buồn bằng vạt áo sờn vai mẹ/ hun hút chái bếp thắp ngọn lửa quê bằng củi tre/ chắt chiu từng hạt phù sa giữ lại lời dạy tiền nhân’.
Chùm thơ của HUỲNH NGỌC HUY TÙNG (Hội Nhà văn Cần Thơ)
XÀ
NO MÊNH MÔNG CÂU HÁT
Tiếng
trống đồng vang vang
Âm
thanh mùa màng quá khứ
Tiếng
vượn hú trăng khuya hiu quạnh
Câu
ca buồn trên dòng Xà No
Những
dòng người đi tìm ấm no
Theo
dòng sông theo xuồng dừng lại
Đất
mở ra, hạt lúa cựa mình thức dậy
Những
cánh đồng năng lác hẹp dần
Dòng
phèn mặn khỏa ánh trăng thấm ngọt
Bàn
tay người khẩn đất
Xóm
làng túm tụm sum vầy
Rẫy
khóm rực vàng vết xước, vết chai
Mía
tơ biếc mùa đường ngọt mật
Cạn
chén rượu, tiếng đờn rao khuya khoắt
Kiếp
ly hương chạm nước một lời ca
Dòng
Xà No con đường lúa gạo đi qua
Lễ
hội gọi ai về, thương hạt phù sa châu thổ
Hạt
ngọc trời từ bàn tay cha gian khổ
Trùng
trùng bội thu mùa no ấm sinh sôi
Trôi
theo dòng khúc hát lý trăng soi
Xà
No lung linh trẩy hội
Câu
ca vui gọi mời người ơi… người ở…
Miền
tây ta về hò hẹn những ngày vui
TÔI
ĐÃ TỪNG MUỐN BỎ ĐI
Tôi
đã đi qua rất nhiều vùng đất
Nhưng
ở đồng bằng nơi cá, tôm bơi qua miền mộng tưởng…
Mới
thấy nắng cũng biết thao thức lầm lì
Với
từng cây lúa xanh màu nhớ thương
Có
đêm mưa không rơi trên lá
Mà
thấm vào sâu nỗi lòng ta
Cái
nhọc nhằn của một mùa gặt muộn
Sao
ướt đẫm trong những tiếng thở dài?
Tôi
từng hỏi con trâu về triết lý cày sâu
Nó
im lặng gặm cỏ
Như
hạt phù sa đang sống đời ngược gió
Chúng
yêu đất mà chẳng cần đến một tuyên ngôn
Có
đôi lần tôi mơ chới với
Giấc
mơ thảng thốt giữa ban ngày
Thấy
những dòng sông đội lúa trên vai
Và
từng chiếc ghe chở ánh trăng rao bán
Đồng
bằng không dạy tôi nói lời hay
Mà
dạy tôi lắng nghe vườn trái cây mùa sai quả
Nghe
tiếng hát của mạ non
Tiếng
hoang hoải của bùn đất
Tiếng
rễ tre làng thì thầm dưới lớp phù sa trầm tích
Có
cánh cò bay suốt hoàng hôn
Như
câu thơ viết bằng bóng chiều vật vã
Tôi
nhìn theo và nhận ra
Tự
do là khi ta thấm được nỗi buồn của cánh đồng
Ai
đã gieo vào tôi giấc mơ mang hình hài lúa trổ?
Một
giấc mơ chơi vơi…
Vừa
thơm mùi rạ cháy giữa khoảng trời
Vừa
dữ dội như mùa nước nổi dâng lên miền ký ức
Tôi
đã từng muốn bỏ đi
Nhưng
đồng bằng cứ lặng lẽ níu chân
Bằng
tiếng gọi quê hương nguồn cội
Bằng
linh hồn lúa gạo
Đang
hóa thân thành bài ca nuôi sống con người
Rồi
tôi đã hiểu
Có
những giấc mơ không sinh ra để bay lên
Mà
để cắm rễ sâu vào đất ngậm ngùi
Giữa
xác xao tình người trong nỗi đau và sự sống
Một
giấc mơ… đồng bằng đỏ phù sa mênh mông.
HƯƠNG
PHƯƠNG NAM
Có
một miền phương Nam
nằm
lặng lẽ sau nhịp chèo xuôi nước
nơi
bóng trăng gối đầu trên vàm sông cổ tích
nơi
hương lúa vàng khơi dậy những điều không gọi hết tên
Ta
về đây
không
phải để đi tìm một điều gì đã mất
mà
để hiểu vì sao
con
cò bay hoài không mỏi ngang rừng tràm thơm mật
câu
hò nghiêng chiếc nón lá đội trời cao
lại
dày thêm niềm tin mà đau sâu gốc rạ
Có
những giấc mơ phương Nam: Festival ngày mùa hối hả
nở
trên lưng trâu giữa trưa hè thiêm thiếp
rồi
giấc mơ muôn màu lại say tiếng hát giao duyên
thơm
mùi bùn non bám rễ tình đất đầu tiên
Người
phương Nam không nói nhiều về mình
chỉ
cúi đầu trước mồ hôi cha cõng trên lưng cánh đồng cháy nắng
vội
lau từng giọt buồn bằng vạt áo sờn vai mẹ
hun
hút chái bếp thắp ngọn lửa quê bằng củi tre
chắt
chiu từng hạt phù sa giữ lại lời dạy tiền nhân
Ta
chợt hiểu
quê
hương không nằm ở địa giới…
mà
nằm trong cách nghĩ của mọi người
đứng
lặng giữa đồng xanh vọng nhịp song lang
nghe
con sông kể chuyện ngày xưa da diết
Phương
Nam ơi
trong
tiếng hát ru ngọt khói lam chiều
ta
không gọi tên được mùi hương lúa dạt dào đó
vẫn
biết vầng trăng bến hẹn còn treo trước ngõ
nó
theo ta suốt cả cuộc đời
như
một lời khấn thầm cay khóe mắt…
giữa
chợ đời chông gió
để
ai khi xa quê nhớ Phương Nam biết nẻo tìm về.
ĐÁNH
THỨC ĐỒNG BẰNG
Có
tiếng mưa rơi vào hồn đất
Đánh
thức phù sa đang ngủ quên trong từng cõi rễ
Một
đàn cò trắng lạc giọng giữa miền chiêm bao
Cất
tiếng gọi đồng bằng tìm lại chính mình…
Mùa
nước nổi mang theo lời thì thầm phục sinh
Cá
linh bơi ngược dòng để đồng bằng trả nợ sự sống
Những
bông điên điển mọc lên từ khát vọng
Vàng
đến nỗi chói cả ký ức người xa quê
Đêm
rớt xuống những câu vọng cổ dở dang
Ghe
chiếu Cà Mau trôi qua bao phận đời tần tảo
Chợ
nổi Ngã Bảy dập dềnh cây bẹo hàng xốn xang
Còn
ai nghe tiếng sóng mà thương lòng sông cũ?
Miền
Tây là đất, tình người nhân nghĩa thủy chung
Em
áo bà ba tiếng dạ thưa thơm sen Đồng Tháp trổ
Bay
lên bài hát cây lúa vượt ngàn thác đổ
Gọi
Bạc Liêu “dạ cổ hoài lang” sương trắng mơ màng
Ai
ngược miền quá khứ bên bóng dừa Bến Tre mùa nhớ?
Ai
hong nắng Cần Thơ trong màu câu ca dao xứ sở
Để
vầng trăng vằng vặt bến Ninh Kiều đợi người yêu
Soi
vào lòng tôi ánh nhìn xa xăm đất mẹ
Những
nhịp cầu bắc qua sông Hậu, sông Tiền nối đôi bờ yêu thương
Cho
bước chân đi về không lạc gốc
Đồng
bằng ơi có khi nào em hiểu
Sự
chở che như cách yêu sâu nhất đời mình
Ta
viết tên em bằng mùi bùn non tháng Chạp
Bằng
tiếng rao khuya từ chiếc ghe nghiêng bóng chập chùng
Bằng
câu hò ngân dài mênh mang sông nước…
Rồi trong giấc mơ đồng bằng sẽ thức dậy bình yên.
