Tôi là cây lúa. Không cao sang gì, chỉ là một giống cây mọc nơi đồng ruộng, giữa nắng mưa, gió bụi và thời gian.
Tôi đã sống qua nhiều mùa vụ, từng thấy mặt đất rung lên khi máy cày tới, từng nghe tiếng nước róc rách chảy về ruộng, từng cảm nhận bàn tay rám nắng của người nông dân vuốt nhẹ trên thân mình.
Nhưng… cũng từng có lúc, tôi sợ
Tôi sợ những lần bị ép lớn thật nhanh, bằng những loại phân trắng xóa đổ ào xuống gốc. Tôi sợ những đợt phun thuốc dày đặc, khiến cánh chuồn chuồn, đàn ếch, lũ cá nhỏ không dám trở về. Tôi lớn lên, nhưng không thấy vui.
Đất dưới chân tôi nghẹt thở. Mỗi mùa vụ qua đi, bạn bè tôi gầy rộc, không còn vững gốc như xưa. Có lần, một chú chim sẻ rơi xuống giữa ruộng tôi, không bay lên được nữa. Tôi im lặng nhìn, và cảm thấy mình có lỗi.
Rồi một ngày, mọi thứ đổi khác
Người nông dân đến, vẫn với nón lá và đôi chân lấm bùn, nhưng mang theo một thứ gì đó… nhẹ nhàng và khác lạ. Họ không vội vã, không trộn những túi phân lạ, không xịt thứ nước có mùi cay nồng nữa. Họ gieo xuống đất một thứ phân màu nâu, có mùi ngai ngái của rơm mục, của tro trấu, của đậu tương, cá ủ. Họ gọi đó là phân hữu cơ.
Ban đầu, tôi bỡ ngỡ. Lớn lên chậm hơn một chút. Nhưng rồi, tôi thấy đất dưới chân mình như sống lại. Tơi xốp. Thơm mùi cỏ rạ. Những sinh vật nhỏ bé trở về: giun, cua, ốc… Và cả ếch, cá, chim nữa. Tôi thấy mình không còn cô đơn.
Và rồi, khi bị sâu cuốn lá tấn công, người nông dân không dùng thuốc xịt nữa. Họ rắc một thứ bột trắng làm từ tỏi, ớt, và men sinh học. Có mùi nồng, nhưng không làm ai sợ hãi. Họ gọi đó là thuốc bảo vệ thực vật sinh học.
Thật kỳ diệu, lũ sâu rút lui, mà không ai phải hy sinh. Và, tôi biết những cánh đồng bên cạnh, người nông dân cũng đã dùng phân hữu cơ, thuốc sinh học do các doanh nghiệp nghiên cứu sản xuất. Họ cũng bày cách cho nông dân sử dụng đúng cách, đúng liều lượng để giảm chi phí. Tôi thấy đất dưới chân mình như ấm lại.
Mùa này, tôi không xanh đậm một cách giả tạo, mà xanh mềm mại, tự nhiên. Không lớn vội, nhưng khỏe mạnh. Thân tôi chắc, gốc tôi rắn. Khi trổ bông, từng hạt gạo căng tròn như mang trong mình niềm tự hào của đất trời.
Tôi không còn sống chỉ để “bán tấn” nữa. Tôi sống để làm chứng cho một cách canh tác nhân văn, hài hòa với thiên nhiên. Tôi sống để người ăn hạt gạo của tôi cảm thấy yên tâm, nhẹ lòng, và thầm cảm ơn những người đã chọn đi con đường sạch - dù biết nó khó khăn hơn, chậm hơn.
Nếu có ai hỏi, tôi muốn là cây lúa gì?
Tôi muốn là cây lúa hữu cơ.
Không vì danh hiệu, mà vì tôi biết… tôi đang sống thật, sống xanh, và sống cùng tất cả.
Lê Minh Hoan