LÊ MINH HOAN
Từ nước vo gạo đến sữa gạo là một hành trình của sự hồi sinh ký ức, cộng hưởng sáng tạo và đánh thức trách nhiệm. Đó không chỉ là câu chuyện về sản phẩm, mà còn là một cách sống.
 |
| Ảnh minh họa. |
Một thời, nước vo gạo không đổ đi…
Ngày xưa, khi những bà mẹ, bà ngoại vo gạo nấu cơm, chắt lấy nước đầu để rửa mặt cho mịn da, nước sau thì tưới rau, rửa bát, hay để dành gội đầu. Ở miền quê, nước vo gạo không phải là thứ bỏ đi. Nó là một phần ký ức sống động của lối sống tiết kiệm, gắn bó với tự nhiên, tận dụng mọi thứ một cách tử tế.
Không ai gọi đó là “tái chế”, càng không dùng từ “tuần hoàn”. Đơn giản, đó là cách người xưa sống hòa với thiên nhiên, không phí phạm, không cầu kỳ. Mỗi hạt gạo, mỗi giọt nước đều mang theo công sức của người trồng lúa, của đất đai, mưa nắng. Cái đạo lý “biết ơn hạt gạo” dường như đã ngấm vào từng việc nhỏ trong bếp, trong sân, trong từng bữa ăn đạm bạc mà nghĩa tình.
Rồi đến ngày, nước vo gạo lên men thành sữa gạo…
Ngày nay, khi công nghệ phát triển, sữa gạo - một sản phẩm từ gạo xay nhuyễn và nấu kỹ, đã trở thành thức uống thời thượng. Những chai sữa gạo thơm dịu, thanh mát xuất hiện trong quán cà phê, siêu thị, nhà hàng thực dưỡng. Nó không chỉ là một thức uống, mà còn là biểu tượng của lối sống lành mạnh, không sữa động vật, không chất bảo quản - gần với thiên nhiên, gần với sức khỏe.
Thật ra, giữa nước vo gạo ngày xưa và sữa gạo hôm nay, là cả một hành trình của sự kết nối giữa truyền thống và sáng tạo. Những người trẻ, những nhà khởi nghiệp thực dưỡng, những doanh nghiệp nông sản đang “nghe” lại tiếng thì thầm của cha ông, để tạo ra sản phẩm không chỉ ngon mà còn lành, không chỉ để bán mà còn để kể chuyện.
Từ “nước gạo” đến “sữa gạo”: làn ranh giữa kỷ niệm và khởi nghiệp
Giá trị của nước vo gạo ngày xưa không nằm ở dinh dưỡng, mà ở tình cảm, ký ức, sự trân quý. Còn sữa gạo ngày nay mang hàm lượng khoa học, sáng tạo, kinh doanh. Nhưng nếu nhìn kỹ, cả hai đều hướng về một thứ: giữ lấy cái gốc, và làm mới nó bằng trí tuệ.
Có những bạn trẻ khởi nghiệp từ gạo lứt, gạo hữu cơ, làm sữa gạo theo công nghệ Nhật, Hàn. Có những vùng quê giữ lại giống lúa nếp cẩm, nếp cái hoa vàng để tạo ra dòng sản phẩm sữa gạo đặc biệt, không chỉ bán trong nước mà còn xuất khẩu. Họ đang làm điều gì đó thật đẹp: biến hạt gạo quê hương thành sản phẩm vừa là thức uống, vừa là di sản.
Lối sống cũ - tư duy mới
Nếu ngày xưa người ta giữ nước vo gạo để không phí của, thì ngày nay ta làm sữa gạo để tôn vinh giá trị nông sản, để giảm tiêu dùng sữa động vật, để lan tỏa lối sống xanh. Giữa hai thời, có thể công cụ khác nhau, công nghệ khác nhau, ngôn ngữ khác nhau. Nhưng điểm chung vẫn là: sống trân trọng, sống ý thức, sống biết ơn những gì bình dị.
Có thể hôm nay bạn cầm trên tay một chai sữa gạo, mát lạnh, tiện lợi, sang trọng. Nhưng đâu đó trong vị thanh nhẹ ấy, có dư âm của những ngày mẹ vo gạo trong chậu nhôm, để dành nước rửa mặt cho con. Khi ấy, hạt gạo không chỉ là thực phẩm. Mà là một câu chuyện về lối sống - vừa tiết kiệm, vừa yêu thương.
Và có thể, ngày mai…
Từ sữa gạo, người ta còn có thể làm sữa chua gạo, kem gạo, bánh gạo không gluten… Câu chuyện chưa dừng lại. Chỉ cần còn người biết nhìn về quá khứ để nuôi dưỡng tương lai, thì hạt gạo nhỏ bé vẫn tiếp tục kể chuyện, làm mới mình, đồng hành cùng sức khỏe con người, cùng khát vọng sống xanh của thời đại.
Từ nước vo gạo đến sữa gạo là một hành trình của sự hồi sinh ký ức, cộng hưởng sáng tạo và đánh thức trách nhiệm. Đó không chỉ là câu chuyện về sản phẩm, mà còn là một cách sống. Một lời nhắn nhủ rằng: đừng để những điều xưa cũ chỉ còn trong hoài niệm. Hãy làm mới nó, bằng chính trái tim và trí tuệ hôm nay.
Lê Minh Hoan
